Zübük kim?

Kemal Sunal, siyasi mizah yapmazmış; 1960'larda Aziz Nesin'in yazdığı ve ülkenin son 60 yılını ve muhtemelen bundan sonraki 60 yılını özetleyen Zübük gibi bir filmde başrol oynamış adam, 78'lerde Kibar Feyzo karakteriyle toplumsal düzendeki "çarpıklıkları" yerden yere vurmuş, cami imamına rüşveti yedirmiş, daha ne yapsın?

Milletvekili İbrahim Zübükzade (Kemal Sunal) mesleğinden ihraç edilmiş bir siyasetçidir. Sözünde durmayan, ahlaksız bir adamdır. Gazeteci Yaşar (Metin Serezli) gazetede yayınlamak istediği yazı dizisi için Zübükzade’nin yaşam öyküsünü öğrenmek ister.

Gittiği köyü Gülören’de karşılaştığı köylüleri Zübükzade’yi nefretle anarlar. Gazeteci Yaşar’ın köylüden aldığı bilgiye göre Zübük iş hayatına bir dairede katip olarak başlamış, kısa sürede aldığı rüşvetlerle zengin olup çıkmıştır. Foyası ortaya çıkınca kovulan Zübük, Destek Partisi’ne girip yağcılıkla ocak başkanlığına yükselir. Girdiği her yere de rüşveti bulaştırır. Muhalefet partisinden olan Kadir Ağa’nın (Kadir Savun) kızı Yektane’yi (Nevra Serezli) evlenme vaadiyle kandırıp birlikte olur.

Ama çetin ceviz Yektane, silah zoruyla Zübük’ü nikah masasına oturtur. Uyanık Zübük, partili partisiz herkesi öylesine birbirine düşürür ki, sonunda halk onun belediye reisi olması için neredeyse yalvarır. Aklı sürekli şeytanlığa çalıştığı için kendisine kurulan komploları da birer ikişer savuşturan Zübük, kendini milletvekili seçtirir. Tüm bu anlatılanlara çok şaşıran gazeteci Yaşar, Zübük’le yüz yüze konuşmaya gider. Zübük, tüm yüzsüzlüğü ile köylüyü, kasabalıyı, giderek tüm halkı kötüleyip, kendisinin ne denli dürüst ve vatansever bir politikacı olduğunu öyle bir anlatır ki; Yaşar Zübük’e neredeyse acımaya başlar. Ama giderayak Zübük’ün kendisine de oynadığı bir oyun aklını başına getirir. Çirkin politikacıların elinde çaresiz kalan halkın her zaman haklı olduğunu anlar.

Son dönemlerdeyse Kemal Sunal’ın Tv kanallarında hemen hemen hepsinde rol aldığı bütün diğer filmler gösterilirken, Zübük filmi uzun bir süredir televizyon ekranlarında yok. Kim yasakladı, neden yasak? Yazının içeriğinden dolayı bu sorulara da cevap verelim. Bazı iddialara göre Kanal 7 filmi satın aldığından itibaren gösterimleri yasak, oysa sanılanın aksine Zübük’ün yayını, haklarını elinde bulunduran Kanal 7 tarafından engellenmiş değil. Çünkü Kanal 7, Zübük’ün yayın haklarına sahip değil.

Zübük filmi ne zaman yasaklandı sorusu halen gündemde ve halende güncel? Film, gösterime girdiği ilk andan itibaren, hiçbir dönem yasaklanmamış, 1980 darbesinden bir gün önce gösterime girdiğinden, darbe etkileri nedeniyle ilk günler yeteri kadar izleyiciye ulaşamamış, ancak daha sonra izleyicilerle buluşmuştur.

Zübük, direkt olarak iktidara yönelik eleştiriler yönelttiğinden, iktidarlar tarafından sevilmeyecek türden bir film olarak kabul ediliyor, ne de olsa 15 yıldır izliyoruz aslında. Yasaklanma söylentilerinin temelinde de tam olarak bu durum var sanırım.

Son dönemdeki söylentilerin aksine telif haklarının Erler Film şirketinde olduğu Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Telif Hakları Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan eser veri tabanı üzerinde yapılan taramada Zübük’ün haklarının “ilk yapımcı” sıfatıyla, Kanal 7’ye dair bir ize rastlanamadığı görülüyor.

Erler Film ve Türker İnanoğlu Teyit’e verdikleri demeçte iddiayı tekzip ederek Zübük filminin haklarının Erler Filme ait olduğunu, Zübük filmi üzerinde başka bir kurum ya da kuruluşun bir hakkının bulunmadığını, Kanal 7’nin belirli filmi bir süre gösterim için kiraladığını, Kanal 7 ile sözleşmenin aynı yıl sonlandığını belirtmiş.

Ayrıca, iddia edilenin aksine Zübük’ün 2006 yılından sonra Tv’de yayımlandığı biliniyor.

Erler Filmin Youtube kanalında diğer filmlerin aksine Zübük’ün yayımlanmamış olmasının ve Youtube gibi platformlarda filmin tamamının yer almamasının bu yanlış algıyı körüklediği anlaşılıyor. 

Yasak masak yok ama film gündemden düşmemesine rağmen fiilen ve fiilsiz bi'şekilde “yasak” gibi görünüyor. Anladığımız kadarıyla Zübük demek Tyyp’e hakaret sayılıyor.

Filmde yeterince mesaj var. Kemal Sunal filmlerinin en önemli özelliği radikal biçimde temaları işlemiş olması. Her filmde ya bir zengin/ağa yerin dibine sokulur ya da paragöz, açgözlü, din tüccarı üçkağıtçı tiplere hadleri iyice bildirilir. 

Aziz Nesin bile adamı başbakan yapmaya kıyamamışken bizim günümüz Zübükzadelerini başbakan, cumhurbaşkanı yapmamız ne kadar garip değil mi? 

Nesin’in de dediği gibi “Bizde bu kafa varken, bizim gibilerine bir değil, on Zübük az gelir.”