Kitap önerisi: İran’da Devrim ve Karşıdevrim

‘İran’da Devrim ve Karşıdevrim, Phil Marshall’ bu kitap elime nasıl geçti tam olarak hatırlamıyorum ama İran’da Devrim ve Karşıdevrim, Phil Marshall’ın Z Yayınları tarafından Türkiye’de ilk baskısı Ekim 1994’de yapılmış bu kitabını şehirlerarası bir yolculukta okuyup bitirdiğimi hatırlıyorum… 

Kitap tam anlamıyla İran devriminden bu yana hala pek çok sosyalist tarafından tartışılan olguya bir pencere açıyor diyebilirim. Malum Türkiye’yi Malezya’yla birlikte oraya buraya çok benzetiriz ama belki de en çok İran’a benzetiriz bununla ilgili birçok alıntı yapar, AKP iktidarından dolayı ‘Türkiye İran olacak’ derken bile İran’daki durumdan habersiz ve ezbere yorumlar yaparız.

O yüzden bazıları, İran’da ve dünyanın çeşitli yerlerinde, coşkuyla ‘İslami devrim’den, dini liderliğin ve bugünkü ‘ilerici’ hükümetlerin olumlu yönünden söz eder ve yine kimileri de, Humeyni rejiminin (getirdiği) uyguladığı baskılara bakarak, olayın bütünüyle bir felaketten ibaret olduğu sonucuna varır, oysa bu kitap bir anlamıyla Şah Pehlevi hanedanlığının despot uygulamalarına ve Humeyni’nin gerçekten bir anti-emperyalist mi yoksa eli kanlı bir cani mi olduğunun cevabını veriyor.

O gün paraşütle yeraltından çıkartılan ve herkese “özgürlük” nidalarıyla ortaya çıkan sürgün Humeyni’nin kendisini destekleyen İran devrimcilerinin durumunu bütün çıplaklığıyla gözler önüne seriyor. Şöyle diyebilirim Troçkist bir yayın olan Z Yayınları’nın (Lev Troçki’nin Ekim devrimine kattığı kazanımlarını da yadsımadan, Troçkist olmadığımı belirteyim ayrıca bu yayınevinin bugün için olup olmadığından da fazla emin değilim fakat Türkiye’deki birkaç Troçkist dergi ve çevresi içerisinde ‘Sürekli devrim’ teziyle yollarına devam eden yayın evinin) yayınladığı özelikle Tony Cliff ve Phil Marshall çevirilerinin gerçekten de iyi olduğunu, ve bu bağlamda Phil Marshall’ın İran’da Devrim ve Karşıdevrim kitabının her türden gericiliği engellemesinin biricik yolunun işçi sınıfının mücadelesinden geçtiğini ve sosyalistlerin bu sınıfın bağımsız eylemini örgütlemesi için mücadele etmesi gerektiğini hatırlattığı için önemli bir kitap olarak görüyorum.

Özellikle de Pehlevi rejimine karşı 1971 yılında İran’da kurulmuş Marksist - Leninist iddialı örgütlerle birlikte, Şah iktidarı döneminin anti-emperyalist sloganları ardına gizlenen ve bir bağnazlığın gelişmesi üzerinden devrimci güçler arasındaki yanlış görüşleri dillendirmesi açısından da kayda değer. Kaldı ki, İranlı solcuların destek verdiği ve dillendirdiği “kahrolsun Şah” sloganları Humeyni tarafından kurşuna dizilmelerini ne açıdır ki, engelleyemiyordu, kitap bir nebze de olsa bunlara değiniyor. 135 sayfalık bir kitap olan Marshall’ın İran’da Devrim ve Karşıdevrim kitabı İran devrimi, burjuva iç kapışması ve dersleri açısından oldukça önemli. Bulabilirseniz kitaplık arşivinize ekleyin derim.

Okumanızda fayda var!

» İlgili yazılar: 

» Çağdaş tövbekarların ideolojisi: Halkın Fedaileri

Not: Phil Marshall’ın İran’da Devrim ve Karşıdevrim adlı kitabını PDF okumak için başlığı tıklayın.