Gezi direnişi, bir doğa koruma eylemi olarak başlayıp Türkiye’nin her yerine yayıldı; giderek büyük bir hak ve özgürlükler hareketine dönüştü. Gençler, dünyaya ilham vererek yeryüzünün çocukları oldular.
Her kesimden ve her sınıftan gençler Taksim’e ve Gezi’ye aktı. Günler ve gecelerce kendilerini ifade etmenin, özgürlüklerini gerçekleştirmenin en güzel ve yaratıcı yollarını buldular. Tamamen örgütsüz bir kitle, en ufak bir olumsuzluğa izin vermeden, benzeri görülmemiş bir eşitlikçi ruh ve dayanışma anlayışı geliştirdi. Tabi ki devrimcilerin öncülüğünde. Fakat asıl en önemlisi birbirini tanımayan ve birbirlerinden farklı düşünen, farklı yaşayan bu insanlar saygıyı, nezaketi, sevgiyi, gülümsemeyi, neşeyi birbirlerinden esirgemediler. Gezi Parkı’nı özgürlüklerin egemen olduğu bir ütopya adasına dönüştürdüler. Polis, çekildikten sonra Taksim ve Gezi Parkı 12 gün boyunca görkemli gösterilere sahne oldu. Meydan hep kalabalıkları ve eylemcilerin neşe, sevinç ve umutlarını ağırladı.
Hayatımda ilk kez doğru bir yerdeydim. |
Taksim sahnesi
Atatürk Kültür Merkezi (AKM)’nin Taksim Meydanı’na hâkim geniş cephesi, 1 Haziran’da yüz binler Taksim’e aktığında bir gösterene dönüştü: Flamalar, bayraklar, posterler ve pankartlarla süslendi. Binanın muazzam büyüklükteki cephesi, Gezi olaylarını özetleyen, anlatan, yansıtan bir sahne haline geldi. Yıktırılma niyetiyle daha önceden boşaltılmış olan AKM binası da 12 gün boyunca göstericilerin elinde kaldı.
Yeni zamanlara hoş geldiniz
Hareketin büyümesinde ve yayılmasında sosyal medyanın önemli bir rolü olmuştu. Medyanın olaylar karşısındaki suskunluğu, bilgisayar ve akıllı telefon kullanıcısı yeni kuşağı Twitter, Facebook gibi ağlardan haber almaya ve iletişime yöneltti. Taksim Meydanı’nın polisçe boşaltıldığı 11 Haziran akşamı Gezi Parkı’na sığınan gençler, polis müdahalesinin en yoğun olduğu bu anlarda bile gelişmeleri izlemekten, arkadaşlarını bilgilendirmekten vazgeçmediler.
Her görüşten insanlar Gezi Parkı direnişine katıldı. Bunun en çarpıcı görüntülerinden biri, polisin Taksim Meydanı’nı boşaltmak için 11 Haziran’da başlattığı müdahale sırasında yaşandı. Meydandaki kalabalığa yönelen bir TOMA’yı (Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı) elinde Türk bayrağı bulunan bir genç durdurmaya çalışıyordu. TOMA’dan sıkılan suyla yere yıkılmak üzereyken BDP bayrağı taşıyan bir kişi onu elinden tutup götürdü. Tam o sırada, ülkücü bir yurttaş bozkurt işareti yaparak onlara destek oluyordu.
Erdoğan’ın Ankara mitingindeki açıklamalarının hemen ardından, 15 Haziran akşamı polis bu kez Gezi Parkı’nı boşaltmak üzere harekete geçti. Bir yandan yoğun biber gazı kullanılırken, TOMA’lar da su sıkarak Gezi Parkı’nı korumaya çalışan göstericileri dağıtmaya çalıştı. Bazı göstericiler İstiklal Caddesi’nde bedenlerini siper ederek TOMA’ları durdurmaya çalıştılar.
Biber gazı sık bakalım
Taksim’de gerginliğin zirve yaptığı anlarda bile huzur ve güven hakim duyguydu. Gençler, yaşlılar, çocuklu aileler, “ben de oradaydım” duygusunu yaşamak isteyen herkes Taksim’e, Gezi Parkı’na aktı. Yanmış otobüsler, devrilmiş araçların içinde bile gösterilerini sürdürdüler.
Mizahın gücü
Gösteriler boyunca müthiş bir yaratıcılık ve mizah patlaması yaşandı. Duvar yazıları, sloganlar, eylem ve tavırlar, o güne dek dünyada eşi görülmemiş bir zenginlik ve çeşitlilik sundu. İktidar bütün kurumlarıyla alaya alındı. Bu mizah, hareketin barışçıl bir karakter kazanmasında da belirleyici oldu. Ama asıl olarak, iktidarın sorgulanması ve eleştirilmesinin yolunu açacak demokratik bir geleneğin taşıyıcısı oldu. Bu tür bir mizahi muhalefetin oluşumunda, başından itibaren gösterilerin içinde yer alan çArşı grubu ile sanatçıların ciddi katkısı oldu. Sanatçılar ayrıca, gösterilerin her anını ve ortamını sanatsal etkinliklerle renklendirdiler.
Taksim’de gösterilere 13 Haziran’dan itibaren çok ilgi uyandıran bir etkinlik eşlik etti. Alman piyanist Davide Martello’nun başlattığı piyano konseri, başka piyanistlerin de katılımıyla iki gün boyunca devam etti. Piyano yağmur altında bile susmadı. 15 Haziran’da meydan dağıtılırken, piyano da polis tarafından el konularak yediemine teslim edildi.
Erdoğan’ın Gezi’ye müdahale edileceği yönündeki açıklamaları üzerine 13 Haziran’da anneler Taksim’e çıkıp Gezi Parkı’nı kordona aldı. “Ağaçlarıma dokunma” diyen çocukların anneleri “Çocuklarımıza dokunma” diye bağırıyorlardı.
Polis insan ol! |
Gezi: Komün, barış, huzur ve kolektif hareketti. |
Güvenlik kuvvetlerinin Gezi Parkı’nı boşalttığı gece (15 - 16 Haziran 2013) sadece Taksim’de değil, İstanbul’un pek çok ilçesinde insanlar tepkilerini sokağa çıkarak gösterdiler. Taksim çevresinde ise asıl mücadele Harbiye tarafında yaşandı. Maskeleri ve kasklarıyla direnmeye çalışan yüzlerce genç saatlerce bekledi.
Hayat güzeldir
Gezi Parkı boşaltıldıktan sonra kimsenin girmesine izin verilmedi. Bunun üzerine gençler, eylemlerini İstanbul’un her yerinde parklara taşıdılar ve her parkı bir forum ve yaşama alanına çevirdiler. Gece geç saatlere kadar süren forumlarda, eleştiri ve özeleştiri yapılıyor, hareketin ve Türkiye’nin geleceğine ilişkin fikirler tartışılıyordu. Tabii hayatın diğer alanları da unutulmuyordu. Kadıköy Yoğurtçu Parkı’ndaki forum sırasında arkadaşlarının bir genç kadının doğum gününü kutlamaları gibi.
Gezi Parkı’nın bir kenarında çalı çırpı ve tellerden “Dilek ağacı” oluşturuldu. Gençler dileklerini, beklentilerini, doğaya ve hayata ilişkin özlemlerini küçük kağıt parçalarına yazarak ağacın dallarına iliştirdiler. Polis müdahalesi sonrasında o ağacın dalları alev aldı ve ileride edebi bir eserin konusu olabilecek o dileklerden geriye bir şey kalmadı.
Gezi Parkı, göstericilerin denetiminde kaldığı sürece çadırlarla dolup taştı. İstanbul’un ve Türkiye’nin her yerinden doğa tutkunları, aktivistler ve parktaki dayanışmacı hayata katılmak isteyenler orada bir araya geldi.
Park'ın asıl mucizesi, farklı görüşlerden ve kesimlerden insanların kendi kimliklerini saklamadan bir arada bulunmasıydı. Kimse kimseye kendi görüşünü ya da isteğini dayatmadan herkes kendini ifade edebildi.
Parkı'n Divan Oteli’ne bakan kısmı hep bir kriz merkezi gibiydi. Otelin salonlarından biri revire dönüştürülmüştü ve burada yaralılara müdahale ediliyordu. Ancak meydana müdahale olduğunda en güvenilir noktanın burası olduğunu düşünen göstericiler de burada toplanıyordu. Ne var ki son müdahaleden Divan Oteli de nasibini aldı.
Gezi Parkı günler boyunca pek çok sanatçıyı ve sanat topluluğunu ağırladı. Gönüllü sanatçılar ve müzik toplulukları konserler verdiler. Borusan Filarmoni Orkestrası konser verirken gençler de sosyal medyadan yayımlamak üzere konseri tablet bilgisayar ve telefonlarıyla kaydediyorlardı.
Gezi Parkı’nda 15 gün boyunca huzur içinde, kimsenin incinmediği bir hayat hüküm sürdü.
Park'ta bir de kütüphane oluşturuldu. Yayınevlerinin ve yurttaşların bağışlarıyla kitap sayısı her geçen gün artan kütüphane oluşturuldu.
Park'ta her iş imece usulü yapıldı. Örgütsüz gençler alanın denetimi ve güvenliği; temizlik, sağlık ve gıda ihtiyacının düzenlenmesi gibi işleri gönüllülük temelinde ve hiçbir aksamaya meydan vermeden çözdüler.
Gezi Parkı’ndaki “Taksim halkındır” yazısı geceleri mumlarla aydınlatılıyordu.
Sanatçılar için Taksim ve Gezi, hem sanatlarını icra edecekleri hem de ilham alacakları bir ortamdı.
Taksim’in ve Gezi Parkı’nın tamamen boşaltılmasından sonra 16 Haziran’da Beşiktaş Çarşı’da toplanan halk Teşvikiye üzerinden Taksim’e yürümeye çalıştı. Ancak Nişantaşı’ndan öteye geçmelerine izin verilmedi.
Polisin TOMA’ların içerisine 'Jenix' markalı gaz solüsyonu koymasına İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu konu ile ilgili sıkılan suyun içerisinde kimyasal olmadığını ilaç olduğu yalanını söylüyordu, konu gündeme geldikten sonra jjenixbibergazi.com/tr sitesi kapanmıştı. Şu an açık olan site de bidon halinde ürün reklamı bulunmuyor. |
Tüm dünyada kontrolden çıkmış devlet gücüne karşı direnişi anlatan “V for Vendetta” filminden alınma maske, rağbet gören aksesuarlar arasındaydı.
Gezi orantısız zekâydı. Mizah, yaratıcılık en büyük silahtı ve böyle binlerce örnek vardı. |
Gezi Parkı’nın tarihi
Fransız mimar Henri Prost, 1935-1951 yılları arasında Türkiye’de görev yaptı ve İstanbul’un nazım imar planını hazırladı. Bu planın en önemli uygulama alanlarından biri Taksim ve çevresi oldu. Topçu Kışlası yerine Gezi Parkı yapıldı.
Sadece fotoğraflarına bakılarak projelendirilen Topçu Kışlası’nın mimari ve tarihi bakımdan aslıyla bir ilgisi yoktu. Ayrıca, bizzat Erdoğan tarafından AVM ve rezidans olacağı açıklanmıştı.
Topçu Kışlası, III. Selim (1789-1807) döneminde kapıkulu askerlerinin topçu sınıfı için inşa edildi. I. Dünya Savaşı’ndan sonra kaderine terk edildi ve ortasındaki avlu stadyum olarak kullanılmaya başlandı. Kışla 1940’ta yıkıldı ve yerine Gezi Parkı kuruldu.
Prost, Gezi Parkı ile devamındaki Nişantaşı’na uzanan, oradan da Dolmabahçe’ye inen büyük alanı bir kent parkı olarak tasarlamıştı. Ancak 1950’li yıllarda, parkın bütünlüğü bozuldu. İlk olarak Proust’un planında 2 No’lu Park denen alanın ortasına, merkezi hükümetin kararıyla Hilton Oteli yaptırıldı. Ardından Taşkışla’nın karşısından başlayarak bu muazzam yeşil alan, çeşitli dönemlerde imara açılarak yok edildi.
TOMA (Toplumsal Olaylara Müdahale Aracı)’ya atfen, POMA (Polisiye Olaylara Müdahale Aracı) muazzam bir emek barındırıyordu; TOMA'ya karşı POMA! |
Ütopya adası
İş makineleri, Gezi Parkı’na Divan Oteli tarafından girdi ve bazı ağaçları söküp attı. Direnişçiler günler süren bir mücadeleyle parkın yıkımını, ağaçların sökümünü durdurdular ve parka tekrar ağaç dikmeye, parkı çiçeklendirmeye başladılar.
Biz, hepimiz onları ilk kez asırlık ağaçlara sarılan bedenler olarak gördük. Dal gibi bedenler. Kırılgan, narin, öfkeden ve kinden uzak, sökülmesine direndikleri ağaçlar kadar sakin. Eşitlikçi ve hiyerarşi dışı bir dayanışma ruhuyla, kendilerini bir darbede ezip geçecek devasa bir gücün; büyük muktedirle gelen şiddet dalgasının karşısında öylece duruyorlardı.
Kendilerine güveniyorlardı ama bir zamanlar dünyayı düzeltmeye kalkan bizlerin (her kuşak bir şekilde dünyayı düzeltmeye kalkışmıştır) bilgiçliğinden ve kibrinden uzak, mütevazı bir güven duygusuydu bu. Bazılarımız için, kendileriyle ilgili olmayan bir mesele (üç ağaç) uğruna hayatlarını ortaya koymaları gayet tuhaf bir durumdu. Bir şeylerin ters gittiğini düşünen ve hoşumuza gitmeyen şeyler karşısında öfke duyan bazılarımız için de bir çaresizlik gösterisiydi. Evet, yani, ne yapılabilirdi ki?
Oysa onlar bu soruya çok basit bir cevap veriyorlardı. “Ağaçlara dokunmayın, parkımıza dokunmayın, doğamıza dokunmayın.” Üstelik sadece Gezi Parkı’nda değil, aynı şeyi Loç Vadisi’nde de, Fırtına Deresi’nde de, Akkuyu’da da söylemişlerdi. Sulukule ve Tarlabaşı’nda da görmüştük onları, Hasankeyf ve Allianoi’de de. Sesleri duyulmamıştı. Sessizliklerinden ya da güçsüzlüklerinden değil; duymak istememiştik onları. Devletin ve medyanın onları görünmez kılmasına rıza göstermiştik.
Şimdi ülkenin en büyük kentinin tam kalbinde, dozerlerin önünde ortaya çıktıklarında üzerlerindeki görünmezlik perdesi aralandı. Köklerinden savrulan ağacın hışırtısıyla genç bedenlerden fışkıran çığlıklar birbirine karışıp büyük bir depremin yeraltı uğultusuna dönüştü. Şehrin ana arterlerinden en ücra sokaklarına dalga dalga yayıldı. O gün okullarından ayrılan öğrenciler, öğretmenler, bürolarında, işyerlerinde mesailerini tamamlayanlar, işten çıkan işçiler, işsizler; her sınıftan ve her kesimden gençler, çArşı başta olmak üzere taraftar grupları dört bir yanı polis tarafından kuşatılmış Taksim’e aktılar. Yoksul ya da zengin, solcu ya da sağcı; vicdanlarının sesine kulak verenler, çoğaldıkça çoğaldılar.
Büyük bir yürek ferahlığı, büyük bir gönül rahatlığı içindeydiler. Ve öfkeliydiler; o ağacın ve o ağaca sarılan genç bedenin varlığına kast eden devasa makinenin çelik elinin kalplerine daldığını hissetmişlerdi. Ağaca yönelen şiddetle, özgürlüklerine, yaşama tarzlarına, değer ve alışkanlıklarına, özgürce akıl yürütme ve özgürce değerlendirme yetisine, yani doğalarına yönelen ve yıllardan beri kişiliklerini örseleyen mütehakkim saldırının bir ve aynı şey olduğunu kavramışlardı. “Neyin doğru neyin yanlış, neyin iyi neyin kötü, neyin adil olduğu neyin olmadığı” hakkında devletin o hoyrat “Ben bilirim, ben karar veririm” tavrının, kendilerini yok sayan öjenik bir tutum olduğunu fark etmişlerdi.
Direniş güzelleştirir, direniş herkesi hizaya sokar. |
2 yorum:
Filistin'de şu an bir dram yaşanıyor.
Tüm dünya,adeta alık alık bakarak iflah olmaz İsrail'in vahşetine,barbarlığına göz yumuyor.Ne acı.
Mahmud Derviş,2008'in Ağustos'un da vefat etti.Arkasında onlarca şiir bıraktı.Her biri Filistin'i,
Filistin halkını ve mücadelesini anlatıyor.Bu şiir de onlardan biri.
Mahmud Derviş'i sevgiyle anıyorum.
It seems my language skills need to be strengthened, because I totally can not read your information, but I think this is a good BLOG
Yorum Gönder